ระบบต่อมไร้ท่อ

1.4 ระบบต่อมไร้ท่อ (Endocrine System)

                ระบบต่อมไร้ท่อ เป็นระบบที่ผลิตสารที่เรียกว่า ฮอร์โมน โดยจะลำเลียงสารเหล่านั้นไปตามกระแสเลือดไปสู่อวัยวะเป้าหมาย เพื่อทำหน้าที่ควบคุมการทำงานของระบบต่างๆคู่กับระบบประสาท ฮอร์โมนที่ผลิตขึ้นจากต่อมไร้ท่อจะต้องมีปริมาณพอดีกับร่างกาย ถ้ามีปริมาณมากหรือน้อยเกินไปจะทำให้เกิดโรคต่างๆ ขึ้นได้ เช่น โรคเบาหวาน โรคคอพอก ฯลฯ

                1.4.1 ต่อมไร้ท่อในร่างกาย

1.   ต่อมใต้สมอง (pituitary gland) – ทำหน้าที่ควบคุมการเจริญเติบโตของร่างกาย รวมไปถึงควบคุมการทำงานของต่อไร้ท่ออื่นๆ และควบคุมการทำงานของระบบสืบพันธุ์

2.   ต่อมหมวกไต (adrenal gland) – ทำหน้าที่สร้างฮอร์โมนอะดรีนาลินที่จะกระตุ้นร่างกายทุกส่วนให้เตรียมพร้อม และสร้างฮอร์โมนควบคุมการเผาผลาญอาหาร ตลอดจนฮอร์โมนควบคุมการดูดซึมเกลือที่ไต

3.   ต่อมไทรอยด์ (thyroid gland) ทำหน้าที่หลั่งฮอร์โมนที่เรียกว่า ไทรอกซิน ซึ่งมีความสำคัญต่อการควบคุมการเจริญเติบโตของร่างกายให้ดำเนินไปได้อย่างเหมาะสม

4.   ต่อมพาราไทรอยด์ (parathyroid gland) ทำหน้าที่สร้างฮอร์โมนพาราฮอร์โมนที่ควบคุมปริมาณแคลเซียมในเลือดและรักษาความเป็นกรดเป็นด่างในร่างกายให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม

5.  ต่อมที่อยู่ในตับอ่อน (islets of langerhans) ทำหน้าที่สร้างฮอร์โมนอินซูลิน ที่ควบคุมปริมาณน้ำตาลของร่างกาย หากขาดฮอร์โมนชนิดนี้ จะทำให้เป็นโรคเบาหวาน

6.  รังไข่ (ovary) ในเพศหญิง และอัณฑะ (testis) ในเพศชาย โดยที่รังไข่ทำหน้าที่ผลิตไข่และสร้างฮอร์โมนเพศหญิง ส่วนอัณฑะทำหน้าที่สร้างตัวอสุจิและสร้างฮอร์โมนเพศชาย

7.  ต่อมไทมัส (thymus gland) ทำหน้าที่ควบคุมการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย

                1.4.2 การบำรุงรักษาระบบต่อมไร้ท่อ – มีแนวปฏิบัติดังนี้

1.   เลือกรับประทานอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการครบทั้ง 5 หมู่ ในปริมาณที่เหมาะสม

2.   ดื่มน้ำประมาณ 6-8 แก้วต่อวัน

3.   ออกกำลังกายสม่ำเสมอ

4.   ลดปริมาณเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์

5.   หลีกเลี่ยงสภาพแวดล้อมที่ส่งผลต่อระบบต่อมไร้ท่อ

6.   พักผ่อนให้เพียงพอ